Byliny zimujące w gruncie - wiadomości ogólne.

Byliny są obok krzewów ozdobnych doskonałym materiałem do urządzania ogrodu ozdobnego, dlatego że mogą rosnąć w jednym miejscu przez wiele lat.W przeciwieństwie do krzewów byliny nie mają łodyg zdrewniałych, lecz mimo to wiele z nich zimuje w gruncie. Większość z bylin traci na zimę łodygi i liście, na wiosnę zaś odrasta z części podziemnych - korzeni, kłączy, cebul lub bulw.
Kwiaty bylin odznaczają się wielką różnorodnością barw i kształtów. Ukazują się one w różnych porach roku, od wczesnej wiosny do późnej jesieni, możemy więc ogród tak urządzić, że przez cały ten czas będzie barwny i pachnący. Kwiaty bylin można ścinać bez szkody dla roślin, toteż mając byliny w ogrodzie nie zabraknie nam kwiatów do dekoracji mieszkań.Wiele bylin zdobi ogród nie tylko pięknymi kwiatami, ale i barwnymi liśćmi - istnieją też gatunki, których główną ozdobą są barwne liście, kwiaty zaś są niepozorne.
Byliny zimujące w gruncie dzielimy na rabatowe, skalne i cebulowe.
Byliny rabatowe to gatunki i odmiany najbardziej efektowne i barwne, o wyrównanym wzroście, zwykle średnio wysokie i wysokie ( od 30 cm do nawet 2 m). Sadzimy je na rabatach lub w grupach.
Rabata bylinowa - dobrze wygląda na tle zielonej ściany krzewów, żywopłotu, ścian budynku, trejażu itp.
Powinna ona być widoczna z miejsc najbardziej uczęszczanych, a więc z tarasu,  kącika wypoczynkowego.
Rabaty takie najlepiej projektować jako jednostronne, to znaczy widoczne tylko z jednego długiego boku. Wówczas najwyższe rośliny umieszcza sie z tyłu, średnie pośrodku, a najniższe z brzegu, tak aby się wzajemnie nie zasłaniały.
Rośliny mogą być tak dobrane, aby kwitły jednocześnie lub stopniowo, tzn.gdy przekwitną jedne zaczynają kwitnąć drugie. Unikać przy tym trzeba zbyt dużej liczby gatunków i odmian na małej przestrzeni, albowiem zbyt wielka mieszanina form i barw nie daje dobrych efektów dekoracyjnych.Ładnie tez wyglądają rabaty obsadzone bylinami jednego gatunku, np. irysami, tawułkami lub floksami.
Byliny mogą też być sadzone w luźnych grupach na tle krzewów lub na trawniku. Najefektowniej wyglądają zestawienia niewielkich grup jednogatunkowych lub jedno-odmianowych, a więc jednobarwnych ( zwykle od 3 do 7 roślin w grupie ). Do tworzenia swobodnych grup bylinowych szczególnie nadają się rodzaje i gatunkio mniej więcej równym wzroście, jednolitym kwitnieniu i ładnym ulistnieniu.
Pewne gatunki bylin nie wyglądają dobrze na rabatach i w zwartych grupach ze względu na duże rozmiary  lub specjalne cechy budowy tych roślin - umieszczone zaś pojedynczo, jako solitery, na trawniku są bardzo efektowne.Tak więc pojedynczo powinny być sadzone rośliny o ciekawym kształcie liści lub okazałych kwiatach (np. piwonie). Byliny te należy sadzić w takich miejscach, aby nie zasłaniały innych roślin, zaś same powinny być widoczne z różnych punktów ogrodu; wymagają więc one sporo miejsca. W małym ogrodzie przydomowym wystarczy jedna, a najwyżej trzy duże pojedyncze byliny.
Do bylin skalnych, poza właściwymi roślinami górskimi, zaliczane są również byliny niskie (25-30cm), płożące, tworzące tzw. poduszki.
Byliny skalne moga być sadzone nie tylko w ogródkach skalnych lub na murkach kwiatowych, lecz również na rabatach bylinowych, np. gdy rabata bylinowa obwiedziona jest niskim murkiem z kamienia, na obrzeżu takiej rabaty byliny skalne będą bardzo dobrze wyglądały.
Do ulubionych roślin chętnie sadzonych na rabatach bylinowych w ogródkach skalnych lub w samodzielnych grupach na trawnikach należą byliny cebulowe: hiacynty, narcyzy, szafrany (krokusy), tulipany itp.Zaletą tych bylin jest to, że kwitną od wczesnej wiosny, a różnorodność form kwiatów oraz duże bogactwo barw powinny zachęcać do posadzenia ich w każdym ogrodzie.
Dla ułatwienia wyboru roślin do komponowania rabat bylinowych, skalnych itp. poniżej podaję wykaz rodzajów i gatunków bylin według pory ich kwitnienia.
Byliny kwitnące wiosną (od marca do końca maja)
-armeria nadmorska (zawciąg)
-aster alpejski i niebieskawy
-barwinek
-bergenia
-cebulica
-fiołek wonny
-floks szydlasty
-gęsiówka alpejska
-kosaciec niski (irys karłowy)
-konwalia
-szafran (krokus)
-śnieżyca
-śnieżyczka (przebiśnieg)
-tulipan
-miłek wiosenny
-narcyz
-pełnik
-pierwiosnek bezłodygowy, wyniosły i gruziński
-rogownica
-serduszka
-smagliczka skalna i górska
-szafirek
-ubiorek zawsze zielony
-zawilec
-żagwin (obrecja)
Byliny kwitnące latem (od czerwca do końca sierpnia)
-aster gawędka i krzaczasty
-czyściec
-erigeron (przymiotno)
-dzielżan (helenium)
-dzwonek drobny, dalmatyński, karpacki i brzoskwiniolistny
-fiołek rogaty
-floks wiechowaty i Arendsa
-funkia
-goździk pierzasty
-goryczka (gencjana)
-kosaciec bródkowy i japoński
-krwawnik
-kuklin
-lilia
-liliowiec
-łubin trwały
-łyszczec (gipsówka)
-macierzanka
-mak wschodni
-nawłoć
-ostróżka ogrodowa
-piwonia (peonia)
-przetacznik
-rojnik
-rozchodnik
-skalnica
-słonecznik szorstki
-szarotka górska
-tawułka
-złocień wielki (jastruń)
Byliny kwitnące jesienią (od września do listopada)
-aster nowo-angielski i nowo-belgijski
-rudbekia
-zimowit
-złocień (chryzantema).
Ten powyższy podział daje jedynie ogólna orientację, dlatego przy opisach poszczególnych roślin postaram się podać dokładniejsze pory kwitnienia.
Paprocie i trawy ozdobne, jako rośliny o jednakowych wartościach dekoracyjnych w ciągu całego sezonu, opiszę w oddzielnym poście.